Beschermen door te zwijgen? Dan heb je het leiderschap al verloren

In beide gevallen gaat het over verantwoordelijkheid nemen, duidelijke grenzen stellen en tegelijk ruimte laten voor groei. Als moeder, ondernemer en relatie-expert weet ik uit eigen ervaring dat echt leiderschap begint bij jezelf durven tonen. Kwetsbaarheid is daarin geen zwakte, maar net de bron van vertrouwen, connectie en kracht.

Inhoud

De meeste mensen denken dat leiderschap iets is dat je toont naar buiten toe: richting geven, keuzes maken, mensen meenemen in je visie. Maar leiderschap begint bij jezelf. Dat ontdekte ik op het moment dat ik geconfronteerd werd met grensoverschrijdend gedrag binnen de sportclub van mijn kinderen. Een club waar ik mijn kinderen met vertrouwen naartoe bracht, tot ik plots geconfronteerd werd met verhalen die me nachtenlang wakker hielden.

Mijn eerste reflex? Beschermen. Mijn tweede reflex? Terugtrekken. Want als je als ouder spreekt, loop je het risico dat je kind daar de gevolgen van draagt. Die spanning tussen zwijgen en spreken, tussen loslaten en beschermen, is de realiteit van elke ouder én elke leider. Het confronteerde me met een fundamentele vraag: durf ik ook in ongemak het juiste te doen?

Ik trok uiteindelijk aan de alarmbel, samen met mijn man. We spraken het aan, kaartten het gedrag aan, terwijl ik merkte dat andere ouders zwegen. Sommigen bevestigden achteraf fluisterend dat ze “blij waren dat wij het durfden”. Maar wat zeg je daarmee aan je kind, als je ziet dat er iets niet klopt en je zegt niets? Wat leer je hen dan werkelijk over opkomen voor zichzelf?

Ik kan niet verwachten dat mijn kinderen later voor zichzelf opkomen als ik het zelf niet doe. Je voedt hen niet op met woorden, maar met daden. Je toont hen wat normaal is, wat acceptabel is, en waar grenzen liggen – niet door wat je zegt, maar door wat je verdraagt, en vooral: door wat je doet als het moeilijk wordt. Dat is de spiegel van zelfreflectie waar elke ouder én leider in moet durven kijken.

Juist als bedrijfsleider of eigenaar ben je vaak meester in het nemen van zakelijke beslissingen. Je weet hoe je knopen moet doorhakken over processen, systemen, investeringen. Maar zodra het over gedrag gaat – het aanspreken van teamleden op houding, communicatie of engagement – wordt het stil. Daar wringt het schoentje. Want gedrag verandert niet door instructie, maar door voorbeeld. Niet door wat je zegt, maar door wat je doet.

Medewerkers observeren, net zoals kinderen dat doen. Ze kopiëren. En als jij niet congruent bent in wat je zegt en wat je doet, krijg je vroeg of laat gegarandeerd het deksel op je neus. Vraag je betrokkenheid, maar blijf je zelf op afstand? Eis je verantwoordelijkheid, maar ontwijk je zelf het lastige gesprek? Dan is je leiderschap hol. Dan voed je geen mensen op, dan stuur je richting frustratie, chaos of weerstand.

Als ouder willen we vaak onze kinderen beschermen tegen alles wat hen kan schaden. Maar bescherming wordt beklemmend als we het niet koppelen aan vertrouwen. Beschermen is niet hetzelfde als controleren. Wat ik geleerd heb, is dat echte bescherming komt uit verbinding, niet uit angst. En verbinding ontstaat pas als je als ouder of leider jezelf toont. Als je durft te zeggen: dit raakt me. Als je durft te laten zien waar je zelf nog zoekt.

Kwetsbaarheid is geen emotionele uitbarsting of een zwaktebod. Het is een krachtig statement dat zegt: ik ben bereid om gezien te worden zoals ik ben. Zonder masker. Zonder rol. Met al mijn twijfels én mijn moed. En dat opent de ruimte voor anderen om hetzelfde te doen. Dat is het begin van écht leiderschap.

Zoals ook Brené Brown het stelt: “Daring leadership requires showing up and being seen, even when you can’t control the outcome.” – Brené Brown – Dare to Lead

In mijn opvoeding en mijn werk gebruik ik vaak het gelijk oversteken principe. Het betekent dat ik alleen iets vraag of verwacht van de ander, als ik bereid ben om het zelf ook te tonen. Wil ik dat mijn kind zich opent? Dan moet ik zelf open zijn. Wil ik dat mijn team verantwoordelijkheid neemt? Dan moet ik mijn eigen aandeel ook durven benoemen. Het is een wederkerige beweging die gebaseerd is op authenticiteit en gelijkwaardigheid, niet op hiërarchie.

Toen ik met de situatie in de sportclub geconfronteerd werd, had ik ook de reflex kunnen hebben om enkel aan te kaarten wat de coach fout had gedaan. Maar leiderschap vraagt meer. Het vroeg dat ik mijn eigen rol onder de loep nam. Wanneer had ik gevoeld dat er iets niet klopte? Waar had ik weggekeken? En waarom? Want ook dat is opvoeden: jezelf in vraag durven stellen. Niet om schuld te zoeken, maar om verantwoordelijkheid te nemen.

Elke ochtend aan de ontbijttafel, elk gesprek bij het slapengaan, elk conflict dat zich aandient, is een kans om leiderschap te tonen. Niet het soort leiderschap dat met de vinger wijst of instructies geeft, maar het soort leiderschap dat zegt: ik zie je, ik hoor je, en ik neem mijn rol ernstig. Onze kinderen leren niet van wat we zeggen, maar van wat we voorleven.

In die zin is opvoeden geen aparte taak. Het is een continue uitnodiging tot groei, ook voor onszelf. Je kan pas loslaten als je de kracht hebt om aanwezig te blijven. Je kan pas beschermen als je ook ruimte durft laten. En je kan pas leiden als je zelf bereid bent om te leren.

Wat me telkens opnieuw verbaast, is hoe vaak gedrag vooral besproken wordt aan de koffiemachine. Niet met degene over wie het gaat. Niet in de ruimte waar het verschil kan worden gemaakt. Wel in de wandelgangen, in roddels, in zuchten. Dat is geen leiderschap. Dat is energieverlies in zijn zuiverste vorm.

Ik zeg het zoals het is: als je als leidinggevende geen gesprek durft voeren met een medewerker over zijn houding, dan heb je geen leidersrol, dan ben je figurant in je eigen organisatie. En toch gebeurt het elke dag. Managers die liever nog drie extra processen uitschrijven dan dat ene ongemakkelijke gesprek voeren dat echt nodig is. Of erger: die wél spreken, maar niet tegen de juiste persoon.

Veel mensen blijven stil uit angst om ‘lastig’ gevonden te worden. Zeker tegenover mensen met macht of in een hiërarchische positie. Maar als jij je stilhoudt waar er iets schuurt, bevestig je het gedrag dat je eigenlijk afwijst. En laat je tegelijk je medewerkers – én je kinderen – zien dat dit blijkbaar de manier is. Jij bent het voorbeeld. Of je nu wil of niet.

In mijn werk en leven keer ik altijd terug naar een aantal vaste inzichten die me helpen om in lastige situaties helder te blijven. Ze vormen de basis van mijn leiderschap – als ouder én als ondernemer:

1. Harde beslissingen nemen, is soms de zachtste keuze.

Uitstellen maakt zelden iets beter. Of het nu gaat over een medewerker die grenzen overschrijdt, een samenwerking die niet meer werkt of een club waar je kind zich niet veilig voelt – als leider moet je durven snijden. Niet vanuit hardheid, maar omwille van bescherming. Van jezelf én van de mensen voor wie je verantwoordelijkheid draagt.

2. Je wordt het gemiddelde van de vijf mensen waarmee je je omringt.

Dat geldt niet alleen voor jongeren of pubers. Ook als ondernemer of manager heeft je omgeving impact op je energie, je gedrag en je visie. Wie zich constant omringt met mensen die excuses maken, neemt ze zelf ook makkelijker over. Kies bewust met wie je je dagelijks omringt.

3. Het gelijk oversteken principe.

Verwacht geen openheid, initiatief of verantwoordelijk gedrag van je kinderen of medewerkers als je dat zelf niet toont. Authenticiteit is wederkerig. Als je congruent wil zijn, betekent dat dat jij eerst het voorbeeld geeft. Altijd.

4. Je kan niet heel de wereld redden.

Niet iedereen wil geholpen worden. En niet elk systeem is te veranderen. Soms is leiderschap ook weten waar je loslaat. Omdat het jou leegzuigt. Omdat het de anderen ontneemt wat ze zelf te leren hebben. Omdat je energie elders meer verschil maakt.

5. Er zijn omgevingen waarin je niet meer past.

Of dat nu een school, een team, een vriendschap of een business context is. Groei betekent soms ook afscheid nemen. Van wie je vroeger was. Van wat je toeliet. En van mensen die je oude zelf bevestigen, maar je nieuwe zelf blokkeren.

6. Ouderschap ís leiderschap.

De lessen die je leert aan de keukentafel zijn dezelfde die je nodig hebt in een managementmeeting. Je wordt gespiegeld. Je gedrag wordt gekopieerd. En wat je laat passeren, wordt genormaliseerd. Je kan het niet loskoppelen. Niet thuis, en niet op de werkvloer.

Wat ik thuis leerde over opvoeden, leerde ik later toepassen in mijn werk met ondernemers en leidinggevenden. De dynamieken zijn dezelfde. Teams functioneren als gezinnen. Medewerkers spiegelen je leiderschap, net zoals kinderen dat doen. En ook daar geldt: wie niet leert om te kijken naar zijn eigen aandeel, blijft patronen herhalen.
Een ondernemer die zijn medewerkers constant controleert, verliest hun vertrouwen. Een leider die niet durft benoemen wat er misloopt, houdt conflict in stand. Een CEO die geen tijd of aandacht neemt voor zijn mensen, maar wel hoge prestaties eist, creëert afstand. In elk van deze situaties is het antwoord hetzelfde: kijk eerst naar jezelf. Pas als jij verandert, verandert je omgeving mee.

Een van de moeilijkste lessen voor mij als moeder én als leider, is dat liefde en grenzen hand in hand gaan. Te vaak denken we dat we door grenzen te stellen de verbinding verliezen. Maar het omgekeerde is waar. Pas als de ander weet waar jij staat, ontstaat er veiligheid. Kinderen hebben nood aan heldere kaders. Teams ook. Grenzen stellen, is zeggen: ik ben hier, ik ben beschikbaar, en ik meen wat ik zeg.

Toen ik die bewuste sportclub aansprak, voelde ik hoe moeilijk dat was. Mijn stem trilde. Mijn hart bonkte. En toch wist ik: dit is leiderschap. Niet vanuit woede of beschuldiging, maar vanuit zorg. Vanuit de intentie om iets ten goede te keren. En net daarin ligt de ware kracht van een leider: niet bang zijn voor ongemak, maar het ongemak opzoeken omwille van wat echt belangrijk is.

We hoeven geen perfecte ouders of leiders te zijn. Maar we moeten wel bereid zijn om eerlijk te kijken, onze eigen angsten onder ogen te zien en verantwoordelijkheid te nemen voor onze keuzes. Want daar ligt de sleutel tot duurzame verandering: niet in het systeem, maar in de mens zelf.

Het evenwicht tussen loslaten en beschermen vraagt geen formule, maar aanwezigheid. Geen controle, maar vertrouwen. Geen perfectie, maar moed. En ja, het vraagt dat jij het ongemak opzoekt, het gesprek aangaat, niet aan de koffiemachine ventileert en je plek inneemt.

Want wat je niet durft te benoemen, geef je stilzwijgend toestemming om te blijven bestaan. En dat is geen leiderschap. Dat is afwezigheid. Dat is een gemiste kans.

Ik geloof in een generatie ouders en ondernemers die durven zeggen: “Ik weet het ook niet altijd, maar ik blijf alert. Ik luister. Ik leer.” En ik geloof dat daar de toekomst begint: in leiderschap dat niet alles weet, maar wel alles wil zien. en ondernemers die durven zeggen: “Ik weet het ook niet altijd, maar ik blijf alert. Ik luister. Ik leer.” En ik geloof dat daar de toekomst begint: in leiderschap dat niet alles weet, maar wel alles wil zien.

Anja Pairoux
High Value Relatie Expert

Relatieproblemen zowel privé als professioneel, werkstress of word je regelmatig uit balans gehaald door je omgeving? Als succesvolle ondernemer weet je als geen ander hoe de druk van het ondernemerschap niet alleen jouw energie, maar ook je relaties kan beïnvloeden. Of omgekeerd, hoe je relatie druk op jou kan leggen en dit impact heeft op je ondernemerschap. Het is mijn missie om jou te helpen die patronen te doorbreken en weer te connecteren met jezelf en de mensen om je heen. Bij mij krijg je geen wollige relatietherapie of standaard coaching, maar een directe, krachtige en concrete aanpak waarmee jij écht vooruit komt.

Mijn werkwijze is eenvoudig en diepgaand: de focus ligt volledig op jou. Samen leren we hoe jij je automatische piloot kunt begrijpen en doorbreken, zodat je niet alleen innerlijke rust vindt, maar ook leert om vanuit kracht en helderheid te communiceren. Je hoeft jezelf niet meer weg te cijferen of eindeloos te zoeken naar oplossingen – ik help je met praktische inzichten en persoonlijke tools om jouw leven en relaties in balans te brengen.

Met mijn Highly Connected Traject krijg je alles wat je nodig hebt om je energie hoog te houden, grenzen te respecteren en diepe verbindingen te creëren die je professioneel en privé ondersteunen. Ik werk met een select aantal ondernemers per jaar die klaar zijn om te investeren in zichzelf en hun relaties. Ben jij er klaar voor om die stap te zetten en te ontdekken wat er mogelijk is als je van jezelf een prioriteit maakt?

Klik hier en doe je aanvraag voor een persoonlijk gesprek. Samen bekijken we hoe mijn traject voor jou kan werken om niet alleen te groeien als ondernemer, maar vooral als mens die écht geniet van succesvolle relaties en verbinding.

Als jij je er klaar voor voelt … Hier zijn 3 manieren waarop je kan ontdekken hoe jij zowel in je business als in je privé de meest succesvolle en duurzame relaties kan hebben, zonder er nog meer tijd in te moeten steken en zonder jezelf te moeten wegcijferen: